2009’DAKİ 1000 TL BORCUNU YAPILANDIRAN 17.5 GRAM ALTIN KAZANACAK
Yapılandırma kanunu ile sağlanan bu ödeme kolaylığının ne anlama geldiğini, asgari ücret ve altın ile karşılaştırarak hesapladık.
2009 yılı aralık ayında net asgari ücret 546.58 TL idi. O tarihteki bin lira, 1.83 net asgari ücrete karşılık geliyordu. Bu yıl net asgari ücret 8.506.80 TL olduğu için 1.83 net asgari ücret 15 bin 559 liraya karşılık geliyor.
Altın fiyatı ile kıyaslama yaptığımızda ise şöyle bir hesap ortaya çıktı. 2009 yılı aralık ayında 1 gram altının ortalama fiyatı 54 TL oldu. Devlete olan 1000 lira borcunu ödemeyip altına yatıran bir vatandaş 18.5 gram altın alabildi.
Altın fiyatı şu anda 1.165 TL düzeyinde. Vatandaş yapılandırmadan yararlandığında, 2009 yılında aldığı 18.5 gram altının sadece 1 gramını bozdurarak 1000 TL anapara + 103.85 TL enflasyon farkını ödemek suretiyle borçtan kurtulacak. Geriye kendisine 17.5 gram altın kalacak.
Devlete 2009 yılında borcu 10 bin lira olanın kazancı 175 gram altın; borcu 100 bin lira olanın kazancı ise 1 kilo 750 gram altın olacak.
“BORCUNU ÖDEMEYEN ÖDÜLLENDİRİLİYOR”
Teklifin TBMM Plan Bütçe Komisyonu’ndaki görüşmeleri sırasında söz alan CHP’li Süleyman Girgin, bu kadar sık af çıkarmanın devlete olan güveni, adalet sistemini, vergi sistemini bozduğunu belirtti. Verginin zamanında ödenmesinin enayilik olarak görülmeye başlandığını kaydeden Girgin, toplumda vergi ahlakının erozyona uğradığını, vergisini ödememenin olağan ve sıradan, hatta ödüllendirilen bir durum haline geldiğini söyledi.
CHP’li Emine Gülizar Emecan ise toplumda sürekli bir vergi affı beklentisi oluşturularak vergi huzurunun bozulduğunu, ödemeyenlerin ödüllendirildiğini, vergisini düzenli ödeyen mükelleflerde de “Ben enayi miyim ki vergimi sürekli düzenli bir şekilde ödüyorum” duygusu yaratıldığını belirtti.
AK Parti Grup Başkanvekili Mustafa Elitaş vergi borçlarında tahsilat tahakkuk oranının yüzde 93 olduğunu, bu yapılandırmanın yüzde 7’lik kesim için yapıldığını söyledi. Elitaş, her yıl bu yüzde 7’lik kısmın biriktiğini kaydetti.Devlete olan vergi, prim ve diğer borçların yapılandırılmasına ilişkin kanun teklifinin TBMM Plan Bütçe Komisyonu’ndaki görüşmeleri sırasında, teklifin etki analizi hakkında komisyon üyelerine bilgi verildi. Buna göre, teklifin kesinleşmiş alacaklarla ilgili yapılandırma hükümlerinin kapsamına vergi dairelerine ödenmesi gereken toplam 521 milyar lira alacak giriyor. Vergi dairelerine borçlu kişi sayısı ise 14 milyon 156 bin 341 olarak açıklandı. Devlete olan 2000 liranın altındaki borçlar silineceği için 7 milyon 691 bin 666 kişi borçtan kurtulacak. Vergi dairelerine borcu bulunan geri kalan 6 milyon 465 bin kişiden, son yapılandırma kanunundaki performans dikkate alınınca 43.5 milyar liralık tahsilat yapılması öngörülüyor.
Sosyal Güvenlik Kurumu’na 3 milyon 277 bin işyeri ve 14 milyon 613 bin sigortalının 196 milyar lira borcu bulunduğu belirtildi. Son yapılandırma kanunundaki başvuru ve tahsilat tutarı dikkate alınarak SGK alacaklarından da 47.8 milyar lira tahsilat yapılması bekleniyor.
Yapılandırma teklifi vergi dairelerince takip edilen, 31 Aralık 2022 tarihine kadar ödenmesi gerekip de ödenmeyen kişi başına 2 bin liraya kadar olan borçların silinmesini öngörüyor. SGK’ya olan borçlarda ise 500 lirayı aşmayan asli alacaklar ile tutarına bakılmaksızın bu alacaklara bağlı gecikme cezasının 10 bin liraya kadar olan kısmı silinecek. Bu şekilde silinecek borç tutarının vergi dairelerinde 4.6 milyar lira, SGK’da ise 1.7 milyar lira olacağı açıklandı.
“SANAL ENFLASYON ORANI” İLE ENFLASYON FARKI HESAPLANACAK
Teklif, devlete olan borçların gecikme cezalarının silinmesini, bunun yerine yurt içi üretici fiyat endeksi (Yİ-ÜFE) dikkate alınarak enflasyon farkı uygulanmasını öngörüyor. Ancak, Yİ-ÜFE artışı 2016 yılı kasım ayından itibaren yüksek seyrettiği için bu tarihten itibaren aylık enflasyon ne olursa olsun 0.75 olarak kabul edilecek. Bu da söz konusu dönemde yüzde 674.60 enflasyon yerine yüzde 73.84 sanal enflasyonun dikkate alınması anlamına geliyor.
30 Ocak 2023 tarihinde yayımlanan haberimizde, yapılandırma kanunu teklifi ile sağlanan ödeme kolaylığını 2009 yılı aralık ayındaki 1000 liralık borç üzerinden hesaplamıştık. Söz konusu borç için tahakkuk etmiş olan 2.461.50 TL gecikme cezası silinecek. Yerine 1.038.50 TL enflasyon farkı dikkate alınacak. Borcun tamamını, mayıs ayındaki ilk taksit ödeme tarihinde peşin olarak ödeyenlerden ise enflasyon farkının sadece 103.85 TL’lik kısmı alınacak, kalanı silinecek. Böylece vatandaş 2009 yılındaki 1000 liralık borç için sadece 103.85 TL enflasyon farkı ödeyerek, tüm borçtan kurtulacak.
Gönder